Fareli Köyün Kavalcısı, Pamuk Prenses, Külkedisi, Uyuyan Güzel ve Kırmızı Başlıklı Kız… Bu hikâyelerin “İstanbul”dan anlatıldığı masallara şahit oluruz bu filmde. Yücel Yolcu, Ömür Atay, Ümit Ünal, Selim Demirdelen ve Kudret Sabancı’nın yönettiği filmde, farklı görünse de birbiriyle iç içe geçmiş 5 farklı hikâye anlatılır. Bu hikâyeler İstanbul’un karanlığına gizlenmiş “peri masalları” dır. Öyle ki bu masallar, bir Çingene klarnetçiyi Fareli Köyün Kavalcısı’na dönüştürür. Kırmızı Şapkalı Kız bir mafya kuryesidir. Sindirella ise talihsiz bir fahişe. Katilinden kaçan dünya güzeli bir prenses Beyoğlu ormanında 8. cüceyle karşılaşır. İstanbul bataklığına yeni gelmiş bir Kürt genci Uyuyan Güzel ile tanışır. Altan Erkekli, Nejat İşler, Erkan Can gibi önemli isimlerin yer aldığı filmin müzikleri Gökhan Kırdar imzalıdır.

Âzem ve Cemil, dostlukları öğrencilik yıllarına dayanan iki yakın arkadaştır. Birbirlerinden uzun süre ayrı kalmalarından ve ayrı şartlar içinde yaşamalarından dolayı, hayat biçimleri de farklılaşmıştır. Dünün yoksul öğrencisi Cemil zengin olmuş, güzel karısı Necibe ve içine kapanık, narin baldızı Melike’yle mutlu bir yaşam sürdürmektedir. Ne var ki arkadaşı Âzem’in sahil kentindeki evlerine gelip, yaşamlarına girmesiyle düzenleri bozulur. Necibe’nin Cemil’i aldatması, Melike’nin Âzem’le duygusal bir ilişkiye girmesi, Âzem’in bir türlü Cemil’den vazgeçememesi olayları gittikçe daha karmaşık bir hale getirir. Toplumsal gerçeklerden bihaber yozlaşmış bir yaşam süren Cemil’le, politik olarak bilinçlenmiş, sosyalist Âzem’in fikir ayrılıkları artık kapanacak türden değildir.

Saf bir gencin günümüz Türkiye'sinin gerçeklerinden haberdar olmasının, dostluğun ve cesaretin öyküsüdür. Türkiye'nin iki ucundan Berzan, Mehmet ve sevgilisi İstanbul'un alt tabaka yaşamının içinde ayakta kalmaya çalışırken tanışırlar. Gün geçtikçe birbirine bağlanan arkadaşların yaşamı Mehmet'in haksız yere tutklanmasıyla değişir. Bu arada kayıp babasını arayan Berzan'ın başıda sürekli polisle beladadır. Mehmet'in Berzan'a olan bağlılığı onu ülkeyi katederek dostunun köyüne, doğuya bir yolculuğa sürükler. Güneşe Yolculuğa...

Kocası ile çoktan bitmiş bir evliliği zoraki sürdürme çabasında olan Tülay, bir gün hiç beklemediği bir olaya şahit olunca sarsılır. Oturduğu C Blok’un kapıcısının oğlu Halit ile hizmetçisinin, kocası ile kendisinin yatağında seviştiğine istemeden tanık olmak, Tülay’ın tutkudan ve aşktan uzak nasıl kupkuru bir hayat sürmekte olduğunu fark etmesini sağlar. Bu olaydan sonra bütün psikolojisi ve davranışları değişen Tülay, kendi içinde bilinçsiz bir arayışa girer. Fakat bu arayış, hem kendisi için hem de çevresindeki insanlar için çok fazla risk barındırmaktadır. Türk Sinemasının en önemli ve başarılı yönetmenlerinden biri olan Zeki Demirkubuz’un ilk çalışması olan C Blok, yönetmenin ilerki yıllardaki filmleri ile ilgili pek çok ipucu barındırıyor.

Ulusal sinemamızın öncüsü Halit Refiğ yaşadığı toplumun izlerini filmlerine yansıtırken gerçekçi bir dille ülke sinemasının gelişimini desteklemeyi hedeflemiştir. “Filmler yapıldığı memleketin aynasıdır.” sözünden hareketle özellikle 1960’lı yılların sert siyasal iklimi Refiğ sinemasının yapı taşını oluşturan önemli detaylardandır. Entelektüel bir kişiliğe sahip olan Refiğ, sinemaya kendi imkânlarıyla başlar. Özellikle İtalyan Yeni Gerçekçi filmlerden ve yönetmenlerden oldukça etkilenerek doğal bir film dilini Türkiye sineması için uyarlamaya çalışır. Senaryosunu Ümit Ünal’ın kaleme aldığı Teyzem (1986) filmi bu noktada Halit Refiğ sinemasında göze çarpan önemli filmlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Zira 80’li yılların getirdiği liberalizm ve bireysellik toplumsal Türk sineması açısından filmlerdeki karakter oluşumuna ve sinema diline de yansıyan önemli değişkenlerden biri olmaktadır. Gerçek bir hikâye olarak seyircisiyle buluşan Teyzem, dokuz yaşındaki Umur’un gözünden teyzesi ve teyzesinin gerçeklik algısı zedelenmiş hayatına odaklanmaktadır. Müjde Ar’ı Üftade karakteriyle izlediğimiz film, genç bir kadının aile baskısından kurtulup kendi hayatını kurma serüvenini merkezine almaktadır. Ancak hikâye kurgusu en az 80’li yılların iç dinamikleri kadar karmaşık bir şekilde yansıtılmaktadır. Üvey bir baba çevresinde büyüyen üç kardeş zaman içerisinde evden kopup kendi bireysel yolculuklarını deneyimlemeyi tercih etmektedir. En büyük kardeş Azade okumak için evden ayrılıp bir daha hiç dönmemiştir. Siyasi bir kaçak olduğunu düşündüğümüz kocasıyla birlikte bir gün İstanbul’a aile evine geri döner ve Umur için yeni taşındığı bu büyük şehir onun heterotopyası hâline dönüşür.

Yıllar önce bir deniz kazasında yüzbaşı kocasını yitiren Osmanlı paşası torunu Olcay Hanım (Yıldız Kenter) ölüm korkusuyla yaşamaktadır. Çünkü rahim kanseridir. Ama asıl korkusu kendi ismini verdiği kedisidir. Yaşamının tek dostu ve canlı varlığı olan kedisine, ölümünden sonra kim sahip çıkacaktır?

Film, yolları cezaevinde kesişen üç kişinin hapishaneye düşme hikâyelerini anlatır. Abu, üvey babası yüzünden annesi ile birlikte cinayet işler. Maaşını alamayan Arap, patronunu darp edip parasını zorla alır. Hacı ise gönlünü kaptırdığı fahişeyi korumaya çalışırken cinayet işler. Aynı cezaevinde yıllarca birlikte yatan üç arkadaşın tahliyesi yaklaşmıştır. Fakat hiçbiri cezaevinden çıkmak istemez.

dı Vasfiye (1985), yeni romanı için konu arayan bir yazarın yaşadıklarını anlatıyor. Bir tıkanma döneminden geçen yazar Erol, pavyon şarkıcısı olan Sevim Suna’nın afişini görür ve Sevim’in hikâyesini merak ederek düşünmeye başlar. Bu sırada yanında Emin adında biri belirir. Emin, afişteki kadının kendi karısı Vasfiye olduğunu söyler ve hikâyelerini anlatmaya başlar. Emin, hikâyenin bir yerinde ortadan kaybolur ve yazar Erol, Emin’i ararken yanında bir anda İğneci Rüstem’i görür. Rüstem, Emin’in kaldığı yerden Vasfiye’nin hikâyesine devam eder. Derken o da aniden ortadan kaybolur. Çapkın Doktor Fuat, uyanık Kuyumcu Hamza’nın da anlattıklarının ardından Vasfiye ile ilgili birbiriyle çelişen pek çok hikâye dinleyen Erol, Vasfiye’nin gerçek hikâyesini öğrenmeye çalışırken gerçek ve hayali birbirine karıştırmaya başlayacaktır. 4 erkeğin gözünden farklı şekillerde anlatılan “kadın”a dair emin olduğumuz tek gerçek adının Vasfiye oluşudur. Necati Cumalı hikâyelerinden sinemaya uyarlanan, yönetmenin deyimiyle “sosyal içerikli fantastik bir kadın filmi” Adı Vasfiye (1985), 80’li yılların absürt Türk Sineması ve Müjde Ar ile “Atıf Yılmaz” denince akla ilk gelenleri içerisinde barındırıyor.

Birinci Dünya Savaşı’nın arifesinde Sarıpınar kasabasının başında Kaymakam Halil Hilmi Bey vardır. Halil Hilmi ne kasabasında yaşanan yoksulluğun ne de etrafını kuşatan dalkavukların farkındadır. Karaborsa ve rüşvetle geçinen kasaba eşrafı kaymakamı da yanlarına çekmek için bir konakta gece âlemi düzenlerler. Âlem sırasında kasabada nam salmış Naciye isimli hayat kadını oynarken konak sallanmaya başlar. Naciye’den ve içkiden etkilenen konuklar deprem olduğunu düşünüp kaçışırken birbirlerini yaralarlar. Ertesi sabah âleme katılan isimlerden bazıları deprem olduğunu İstanbul’a haber verirler. Ancak geceye katılanlar dışında kimse depremi duymamıştır. Kaymakam kasabayı gezince evlerin yıkılmış olduğunu görür. Ancak bu yıkımın sebebi deprem değildir.

Senaryosunu Barış Pirhasan’ın yazdığı ve Türkiye’deki ender sürrealist filmlerden – belki de zaman ve mekandaki kaydırmayı ve gerçekliğin üst gerçekliğe dönüşümünü göz önüne alırsak tek sürrealist Türk filmi! – olan Aaah Belinda, pek çok detayı içinde barından ve farklı yaklaşımlarla çözümlemeye imkan tanıyan, değerli bir Türk filmi. Barış Pirhasan’ın 80’lerin başından beri süregelen toplumsal değişimi, kadının Türk toplumundaki yerini, aile yaşamını ve kadın-erkek ilişkilerini sorguladığı ve alttan alta eleştirdiği senaryosu; Atıf Yılmaz’ın sinemasal tercihleriyle de daha ilgi çekici bir hale gelir.