Agnès Varda

Agnes Varda sinema tarihinin ürettiklerine karşılık en çok göz ardı edilen yönetmenlerinin başında gelir. Belirli yerleri, insanları ve dönemleri belgeleyen yapımlarının haricinde; “Cleo From 5 to 7” ve “Vagabond” gibi iki klasiğe de imza atan yönetmen, her filmine kendinden de yaşanmış bir parça hayat hikayesi ekler. Yaşadıklarını engin hayal gücüyle birleştiren Varda, aynı zamanda yaşadığı toplumun gelişmelerini de çektiği film ve belgesellere taşır. Amerika’da bulunduğu dönemde hippi filmleri çeken, siyah hareketine katılan insanlarla ilgili belgeseller hazırlayan ve Fransa’da feministlerin düzenlediği gösterilerde ön sıralarda yer alarak bunlara filmlerinde de yer veren yönetmen, hayatı hiçbir zaman sinemadan ayırmaz. Yaşadıklarını ve gördüklerini sinema aracılığıyla ifade etmenin peşindedir. Bu iflah olmaz ustanın son filmi Agnes’in Plajları da aslında yönetmenin sinemayı bir ifade aracı olarak kullanmasının bir ürünü. Geçtiğimiz sene 80 yaşını kutlayan Varda, bu biyografik belgesel aracılığıyla doğum gününü bizlerle de paylaşarak, bizleri kendi hayatında geriye doğru bir yolculuğa çıkarıyor.

2. Dünya Savaşı’ndan önce Belçika’da doğan Varda, ailesini, çocukluğunu ve çocukluğunun geçtiği dönemi bizlere anlatırken; bir yandan da onun hayatıyla birlikte çevresindeki insanların hayatları da belgesele ortak oluyor. Kendi hayatını anlattığı belgeselde bile çevresindeki insanların geçmişten şimdiye uzanan süreçteki değişimlerine yer veren yönetmen, yaşı ve kariyeri gereği pek çok önemli ana tanıklık ettiğinden dolayı bu önemli olayları da bize ilk elden aktarmayı ihmal etmiyor. Fransız Yeni Dalgası’nın büyükannesi olarak anılan Varda, o dönemi ve yakın arkadaşları Chris Marker, Alain Resnais ve Jean-Luc Godard’ı yine kendine has üslubuyla anlatıyor. Sonrasında da ölen eşi Jacques Demy ile tanışmasına, Amerika’daki yaşantılarına ve döndüğünde Fransa’da gerçekleşen toplumsal olaylara yer veriyor.

Varda hikayesini anlatırken bir yandan da bütün hikaye basit dekorlarla bizlere de görsel olarak aktarılıyor. Belgesele gerçeküstü bir biçim katan bu dekorlu anlatım, öte yandan da Varda’nın hayal gücünü gözler önüne seriyor. 80. yaşını böylesine fantastik bir projeyle kutlayan ve seyircilerle paylaşan usta yönetmen, belgeselin sonunda bizlere ufak bir sürpriz yapmaktan da geri durmuyor. Varda’nın her zamanki yaratıcılığının ve şirinliğinin yanında, hüzün ve melankolinin de hakim olduğu Agnes’in Plajları; yönetmeni daha yakından tanımak isteyenler için mükemmel bir fırsat. Yönetmeni sevenlerin kesinlikle kaçırmaması gerekir.

Barış Saydam

www.avrupasinemasi.com'dan alınmıştır.

  1. Les Plages d’Agnès
    Tüm Bilgiler
    Les Plages d’Agnès Belgesel, Biyografi 
    Türkçe Altyazı
    2009 César En İyi Belgesel. Yeni Roman hareketinin ve savaş sonrası sinemanın önemli isimlerinden olan seksen yaşındaki Agnès Varda, sık sık işlerinde kendisini kameranın önüne koymuştur. Ama bunların sonuncusu, özgeçmiş niteliğinde bir deneme, yönetmenin bir sahilde geri geri yürüdüğü sahneyle açılan "bir çiçek dürbünü, bir kolaj, bir fantezi" adeta. Sahildeyiz, çünkü biri gelip onu açsa içindeki sahillerin ortaya çıkacağını söylüyor. Yönetmen dostu Chris Marker'ın da elle çizilmiş bir kedi cismine bürünerek anlattığı Agnès'in Plajları, Varda'nın fotoğraflar, eski çekimler, film sahneleri ve günümüzde çekilen sekanslardan örülü yaşamına ve hafızasına dair derin, çekici ve dokunaklı ifadelerden oluşuyor.
    • 2008
    • Fransa
    • IMDb 8
    • 37
    • 0
    Les Dites Cariatides
    Tüm Bilgiler
    Les Dites Cariatides Belgesel, Kısa Film 
    Türkçe Altyazı
    Baudelaire’in şiiri ve Offenbach’ın müziği eşliğinde; baştaban, friz ve balkonlar gibi her türden mimari ögelerin bulunabildiği Paris’in çıplak ya da yarı çıplak kadın heykel sütunları üzerine bir belgesel.
    • 1984
    • Fransa
    • IMDb 7
    • 40
    • 0
    Jane B. par Agnès V.
    Tüm Bilgiler
    Jane B. par Agnès V. Biyografi, Fantastik 
    Türkçe Altyazı
    Jane Birkin, 40 yaşına merdiven dayadığı günlerde Agnès Varda ile kariyeri üzerine sohbet ediyor. Samimi röportajlara eşlik eden film sahneleri, Birkin’in farklı yüzlerini perdeye taşıyor: İlham perisi Jane, Calamity Jane, Tarzan’ın aşkı Jane ve Jeanne d’Arc.Agnès Varda’nın bu filmi kendi deyimiyle “hayalî bir biyografik film”dir. Yönetmen klasik bir biyografik filmin kalıplarına sıkışmak yerine bir dizi fantezi sekansı kurgular. Sanatçı ve ilham perisinin rollerini mercek altına alan film boyunca Birkin yeni bir karaktere bürünür. Filmde yer verilen fantezi sekanslarının her biri Birkin’in gerçek hayatına göndermede bulunan yorumlamalardır. Fransız Yeni Dalga akımıyla ilişkilendirilen onca isim arasında gösterişten en uzak duran yönetmen sayılabilecek Varda, bu filmde de oyuncusuyla çok dolaysız ve duygu yüklü bir ilişki kurar. Öyle ki, kameranın içinden uzanarak Birkin’e adeta dokunduğunu hissedebilirsiniz.
    • 1988
    • Fransa
    • IMDb 7,2
    • 41
    • 0
    Salut Les Cubains
    Tüm Bilgiler
    Salut Les Cubains Animasyon, Belgesel 
    Türkçe Altyazı
    Fidel Castro’nun devrimle başa geçmesinden sonra Agnès Varda’nın Küba ziyaretinde çekilen fotoğraflarla oluşturulmuş özel bir kurgu. Varda’nın devrim sonrası toplumsal ve kültürel ortamı incelediği siyah beyaz bir belgesel.Küba Devrimi’nden 4 yıl sonra, Agnès Varda adayı ziyaret ederek değişimin kaydını tutuyor. Eve dönerken yanında 1.800 kadar fotoğraf getiren Varda, bunlarla neşeli ve dinamik bir film kurgularken, fotoğraf ve sinema arasındaki sınırda dolanıyor, bir yandan da devrimin etkisine bizi tanık ediyor.
    • 1963
    • Fransa,Küba
    • IMDb 7.5
    • 220
    • 0
    Les Créatures
    Tüm Bilgiler
    Les Créatures Dram, Fantastik 
    Türkçe Altyazı
    Aynı anda iki hikaye birden anlatan bir film: Bir romanın ortaya çıkışının hikayesi, bir çiftin çocuk sahibi olmasının hikayesiyle yan yana.Agnès Varda, en önemli filmlerinden Le bonheur sonrası, yine evlilik hakkında bir öyküyle çıkageliyor. Bu kez karşımızda, bilimkurgulardan ilham alan bir romantik anlatı var. Fransız sinemasının iki efsanesi Michel Piccoli ve Catherine Deneuve, Varda’nın büyülü evreninde buluşuyor.
    • 1966
    • Fransa,İsveç
    • IMDb 6.5
    • 235
    • 0
    Oncle Yanco
    Tüm Bilgiler
    Oncle Yanco Belgesel, Kısa Film 
    Türkçe Altyazı
    Yönetmen Agnes Varda, San Francisco’da bulunduğu sırada Jean Varda adında daha önce tanışmadığı “Yanko” lakaplı bir akrabası olduğunu öğrenir. Yanko, Sausalito kıyısında bir yüzer evde yaşayan, hippi dostlarıyla renkli bir hayat süren bir ressamdır.
    • 1967
    • ABD,Fransa
    • IMDb 7.2
    • 188
    • 0
    Mur Murs
    Tüm Bilgiler
    Mur Murs Belgesel 
    Türkçe Altyazı
    Varda 1979 yılında Fransa’dan Los Angeles’a döndüğünde, şehrin duvarlarını süsleyen duvar resimleri hakkında bir belgesel çeker. Şehre canlılık katan, renk ve konu zengini bu resimler burada yaşayan farklı topluluklar için bir ifade alanı olmuştur. Hem anlatıcı hem tur rehberi hem de bir tarihçi gibi davranan Varda, 1960’ların sonundaki Melekler Şehri deneyiminin ayrılmaz bir parçası olan bu sanatsal dışavurumların tarifsiz ruhunu yakalamaya çalışıyor. Duvar resmi yapan sanatçılarla söyleşilerin de yer aldığı filmde Varda, sınır tanımayan merakı ve kendine has duyarlı yaklaşımıyla seyirciyi bu şehrin rengârenk duvarlarındaki gizemli hikâyelerin izini sürdüğü benzersiz bir yolculuğa çıkarıyor.
    • 1981
    • ABD,Fransa
    • IMDb 7.4
    • 184
    • 0
    Les Glaneurs Et La Glaneuse
    Tüm Bilgiler
    Les Glaneurs Et La Glaneuse Belgesel 
    Türkçe Altyazı
    Politik açıdan solcu görüşü benimsediğini çekincesizce ortaya koyan; yaşam ve ölümlülük üzerine düşüncelerden sanatın toplumdaki rolüne saparken toplum dışına itilmişlere ve marjinallere saygılarını sunan belgesel, çok farklı konulara değiniyor. Bununla birlikte Varda, filmin kendisinden uzaklaşmasına izin vermiyor; izleyici, sanki bir yolcu koltuğunda oturmuş, usta bir kaptanla aydınlatıcı bir yolculuğa çıktığı hissine kapılıyor. Filmdeki en muhteşem anlardan birinde, yönetmen Varda, ağaçtan olgun incirleri toplayıp oracıkta yerken, varlıklı ve bencil insanların açgözlülüğüyle ilgili bir tirada başlıyor. Beylik Marksist teoriyi ezbere okumak yerine sadece bir gözlemini dile getiriyor: ‘iyi olmak istemiyorlar.’ Merkezinde, semt pazarları kapandıktan sonra yiyecek bulmak için artıkları toplayan veya çöplükleri karıştıran modern zamanların rençperlerinin bulunduğu bu acımasız gerçek, belgesel boyunca yankılanıyor.
    • 2000
    • Fransa
    • IMDb 7.7
    • 181
    • 0
    Les Cent et Une Nuits de Simon Cinéma
    Tüm Bilgiler
    Les Cent et Une Nuits de Simon Cinéma Komedi, Romantik 
    Türkçe Altyazı
    100 yaşında olan Simon, muhteşem şatosunda kahyası Firmin ile birlikte yaşamaktadır. Kendisini sinema ile özleştirmiş olan Simon, ileri yaşı yüzünden sinema hakkında bildiklerini hatırlamakta zorluk çekmektedir. Bilgilerini tazelemek için kendisine Camille adında bir sinema öğrencisi yardımcı olur. Camille, şatoda geçirdiği günler içinde Gerard Depardieu, Marcello Mastroianni gibi birçok ünlü sinema sanatçısının Simon'u ziyarete geldiğine tanık olur.Agnes Varda'nın sinemanın 100. yılını anmak için çektiği bu film hoş bir seyirlik.
    • 1995
    • Fransa
    • IMDb 6,3
    • 238
    • 0
    Sans Toit Ni Loi
    Tüm Bilgiler
    Sans Toit Ni Loi Dram 
    Türkçe Dublaj
    Nîmes şehri yakınlarındaki kırsal bölgede, bir hendeğin içinde donarak ölmüş Mona adında genç bir kızın cesedi bulunur. Çeşitli "tanıklar" kızla daha önceki ilişkilerini anlatmaya başlarlar. Mona'nın bir yerden diğerine gezen, yaşayabildiği yerde, kim onu kabul ederse onunla yaşayan, mesafeli, bağımsız ve pek de sempatik olmayan bir kız olduğunu söylerler. Kızın tanıştığı kişilerde bıraktığı bilgi parçacıklarından, orta sınıf bir ailenin çocuğu olduğunu, sekreterlik eğitimi gördüğünü, bir ofiste çalıştığını ama bundan nefret ettiğini, sonunda yollara çıktığını, eşyalarını ve çadırını sırt çantasında taşıdığını, yiyecek ve kalacak yer dilendiğini, ve bazen biraz para kazanmak için çalıştığını öğreniriz.Agnès Varda'nın yine dokuz yıllık bir aradan sonra çektiği bu karanlık ve rahatsız edici film, onun en iyi yapıtlarından birisidir. Venedik Film Festivali'nde Altın Aslan ödülü alan Sans Toit Ni Loi (Vagabond) - Yersiz Yurtsuz, toplam 8 ödül kazandı.
    • 1985
    • Fransa
    • IMDb 7.7
    • 241
    • 0
    La Pointe-Courte
    Tüm Bilgiler
    La Pointe-Courte Dram, Romantik 
    Türkçe Altyazı
    Dört yıllık evlilikleri boyunca birbirlerinden uzaklaşan bir adam ile bir kadın, adamın doğum yeri olan La Pointe-Courte adlı küçük bir balıkçı köyünü ziyaret ederler. Köyde bulundukları süre boyunca iş, eğlence, evlilik, doğum ve ölümün basit izleği çevrelerinde sürüp gider. Bu durum, yavaş yavaş çiftin hayata bakışını değiştirecek ve yeniden bir araya geleceklerdir.Fransız Yeni Dalga akımının ilk örneği olarak kabul edilen La Pointe-Courte - Paralel Yaşamlar, yönetmen Agnès Varda'nın geniş bir toplumsal-siyasal konular yelpazesini içeren bu ilk sinemasal çabası, aslında iç içe geçmiş, paralel olarak gelişen iki film olarak ele alınıyor.
    • 1955
    • Fransa
    • IMDb 7,2
    • 212
    • 0
    Le Bonheur
    Tüm Bilgiler
    Le Bonheur Dram, Romantik 
    Türkçe Dublaj
    Francois çekici bir postacıya aşık olduğunda bir ikilemle karşı karşıya kalır. Kendisi iyi huylu, evinde çocuklarını büyüten güzel Thérèse ile evlidir. Varda’dan yetişkin hayatı, sadakat ve mutluluk üzerine eşsiz bir inceleme. Film Berlin Film Festivali'nde iki ödül birden kazanmıştı.
    • 1965
    • Fransa
    • IMDb 7.5
    • 254
    • 0
    Cléo de 5 à 7
    Tüm Bilgiler
    Cléo de 5 à 7 Criterion Collection, Dram 
    Türkçe Dublaj
    1962 yılında hem Cannes hem de Venedik Film Festivallerinden ödülle dönen, aynı yıl George Meliee ödülünün de sahibi olan Beşten Yediye Cleo, Vardanın yönetmenlik adına ilk başarısı. Kanser olduğu gerçeğiyle yüzleşen genç ve güzel bir Fransız pop şarkıcısı Cleonun öyküsü. Kendince geri dönüşleriyle hayatını irdelediği doksan dakikayı Cleoyla birlikte yaşıyoruz. Aynı zamanda Cleonun hayata dair sorularıyla da karşı karşıya kalıyoruz: Böyle bir zamanda ne yapılabilir?, Nasıl yapılır? Cleo, bu soruların cevaplarını ve kişisel ilişkilerini sorguluyor. Bu soruların cevaplarını hem bugünde, yaşadığı hayatta hem de yeni tanıdığı insanlarda arıyor. Kanser psikozunun, korkusunun çevrelediği filmde zaman ilerledikçe değişik insan yüzlerinin geçtiği Paris sokaklarına, içeriğini kaybetmiş hareketsiz ve durgun bir zamana dönüyoruz...
    • 1962
    • Fransa
    • IMDb 7.7
    • 572
    • 0
    Visages, villages
    Tüm Bilgiler
    Visages, villages Belgesel 
    Türkçe Dublaj
    Cannes Film Festivali'nde özel bir gösterimde dünya prömiyerini yapan Mekânlar ve Yüzler, son derece özel bir karşılaşmanın ve benzersiz bir işbirliğinin filmi: Fransız sinemasının en önemli isimlerinden, Yeni Dalga'nın ?büyükannesi? Agnès Varda ile Fransız sokak sanatçısı ve fotoğrafçı JR'ın ortak proje-filmi. 60 seneyi aşkın bir süredir sinemadan fotoğrafa, video yerleştirmeden heykele yapıtlar üreten 88 yaşındaki efsane Varda, İstanbul'da da ?Şehrin Kırışıklıkları? projesiyle duvarlara yapıtlar bırakan genç JR ile birlikte Fransa'nın köylerini gezdi. İkili bir yandan halkla sohbet etti, fotoğraflar çekti, çektikleri fotoğrafları sergiledi, bir yandan da dost olup birbirlerini daha iyi tanımaya çalıştı. Mekânlar ve Yüzler, iki çok özel sanatçının sanat, yaş almak, paylaşmak ve gezmek hakkında yarattıkları son derece özel bir günce-gezi filmi.
    • 2017
    • Fransa
    • IMDb 7.9
    • 369
    • 0
    Black Panthers
    Tüm Bilgiler
    Black Panthers Belgesel, Kısa Film 
    Türkçe Dublaj
    Black Panthers - Kara Panterler, 1968 yazında Kaliforniya, Oakland’da Kara Panterler Partisi’nin, liderleri Huey Newton’un özgürlüğü ve onun politik mücadelesine dönmesi için yapılan toplantılar çerçevesinde çekildi. Denediler ve Amerika’nın dikkatini çekmek konusunda başarılı oldular.Usta belgeselci ve sinema eylemcisi Agnès Varda kamerasını 60’ların gerilim merkezine odaklanmak için eline aldı ve bugünle bağı olan ölçülü, provokatif, tarihi bir kısa filmi yaptı. Huey Newton davası protestoları sırasında çekilen Black Panthers hareketin liderlerinin konuşmalarına tanık oluyor.
    • 1968
    • Fransa
    • IMDb 7
    • 214
    • 0
Agnès Varda Haberleri Tümünü Gör
Tarih boyunca resim, heykel, müzik, edebiyat, sinema gibi sanat dallarının erkek temsilcileri olduğu kadar kadın temsilcileri de mevcuttur. Ancak bu mevcudiyet, söz konusu sanat dallarına ilişkin literatür çalışmalarında kadın sanatçıların da erkek sanatçılar kadar yer alabildiği anlamına gelmemektedir. Kadın sanatçıların sanatlardaki görünmezlik sorunsalı, bu sanat dallarında kadın temsilcilerin olmaması ile değil, kadın sanatçıların literatür çalışmalarında görünmez kılınması ile doğru orantılıdır. Dolayısıyla kadın sanatçıların hayatlarını yazmak; kadınların da sanatsal faaliyetlerde başarılı oldukları gerçeğini belgelemek ve onları da “geleneksel olarak benimsenen tarihsel çerçeveye yerleştirmek” açısından önem taşımaktadır (Berktay, 2012: 15). Kadın sanatçılar üzerine yapılan özellikle monografik çalışmalar, kadın sanatçıların görünür kılınması bakımından önem arz etmektedir. Bu çalışmalar, kadın sanatçıların sayısının yadsınamayacak kadar fazla olduğunu, yalnızca literatürün dışında bırakılmak suretiyle görünmez kılındıkları gerçeğini ifşa etmektedir.
  •   93
  •   0
Yeryüzündeki yaklaşık bir asırlık macerasını, büyüleyici bir film külliyatına imza atarak şenlendiren, sinemanın tüm araçlarını benzersiz bir yaratıcılıkla kullanan çok büyük bir sanatçıya, Agnès Varda’ya veda ettik geçtiğimiz aylarda. Bize bıraktığı sinemasal hazine ise sonsuza dek zihnimizi aydınlatacak.
  •   272
  •   0
BBC Culture, farklı ülkelerden sinema yazarlarının oylarıyla belirlenen Kadın Yönetmenler Tarafından Yönetilen En İyi 100 Film listesinin tamamını açıkladı. Listenin ilk sırasında Jane Campion’ın başyapıtı Piyano (1993) yer alıyor, bir başka usta Agnès Varda tam 6 filmiyle listede adını en çok gördüğümüz isim olurken, 5’ten 7’ye Cléo (1962) da listenin ikinci sırasında dikkat çekiyor. Kathryn Bigelow 5; Claire Denis, Lynne Ramsay ve Sofia Coppola 4’er; Jane Campion, Chantal Akerman, Lucrecia Martel ve Andrea Arnold ise 3’er filmle listede öne çıkan yönetmenler.
  •   49
  •   0
Polonya Film Okulu’nun ilk temsilcilerinden Andrzej Wajda aynı zamanda Avrupalı bir sinemacı kuşağının da son ustalarındandı. Arkasında son derece renkli bir filmografi bırakan entelektüel yönetmen, özellikle ülkesinin savaş sonrası yaşadığı yıkımı anlatan üçlemesiyle tanınıyordu.
  •   49
  •   0