1900 yılında, zengin bir çiftin 30 yaşındaki hayat dolu kızı Stepha, Avusturya ordusunda subay olarak büyük borçlar biriktirmiş olan kuzeni Paul ile evlenmeyi kabul eder. Paul çalışmayı ya da evlenmeyi reddeder ve ardından sağlığı giderek kötüleşir.

Jirí Menzel'in yönettiği Vesnicko Má Stredisková (My Sweet Little Village) - Küçük Şirin Köyüm, sosyalist Çekoslovakya'nın ufak bir köyünde çalışan engelli bir genç ile babası konumunu üstlenmiş iş arkadaşının başından geçenleri konu ediniyor.Film, samimi ve sıcak karakterleri ve komik diyaloglarıyla iyi bir komedi olmasının yanı sıra, sosyalist Çekoslovakya bürokrasisini inceden taşlamayı da ihmal etmiyor.

Bohumil Hrabal'ın bir hikayesinden uyarlanan bu film, bir köyde yaşayan insanların başlarına gelen enteresan olayları konu alıyor. Bir gün başka bir yerden gelen üç avcıdan biri, izini sürdüğü bir yaban domuzunu söz konusu köyün topraklarında ateş ederek yaralar. Domuz koşarak bir ilkokula girer ve avcı onu sınıfta öldürür. Budapeşte'deki Yaban Domuzu Yarışması'na katılmak için kimin hak sahibi olduğu konusunda tartışma çıkar. Köyün öğretmeni bir öneride bulunur ama bu işe yarayacak mıdır?

Babası tarafından kovulan genç Ondrej, Cermen Şövalyeleri Tarikatı'na katılır ve burada katı keşiş Armin tarafından büyütülür. Yıllar süren zorluklardan sonra Ondrej, haksız yere cezalandırılınca Tarikat'tan kaçar ve eski evine doğru yola çıkar. Babasının öldüğünü öğrenen Ondrej, artık yalnızca babasının mülklerinin kontrolünü üstlenmekle kalmıyor, aynı zamanda eski üvey annesiyle evlenmenin yollarını arıyor.

2. Dünya Savaşı sonrasında bir Çek askeri, eskiden bir Alman ailesine ait bir malikanenin sorumluluğunu üstlenir. Artık hizmetçi olan ailenin kızına aşık olur ve kızın kaçak bir Alman askeri olan kardeşini sakladığını keşfedince aşkı ile vicdanı arasındaki stresle yüzleşmek zorunda kalır.

Viktorie, kardeşi Klara'nın popülerliğini o kadar kıskanır ki bu duruma müdahale etmeye ve çayına zehir koyarak onu günden güne zayıflatmaya başlar. Başlarda çocuksu bir yanlış olarak başlayan bu histerik savaş giderek suç, şantaj ve cinayetlerle sarılı bir hikâyeye dönüşür.

Milan Kundera'nın ilk romanı ve ölümsüz eseri olan "Şaka" adlı kitaptan uyarlanan bu filmde, Çekoslovak Komünist Partisi'nin bir üyesi olan Ludvik, kendisine karşı değişik duygular beslediği kız arkadaşı Marketa'nın bir yaz kursuna katılması üzerine kendisiyle mektuplaşmaya devam eder ve Marketa'dan bir mektup alır. Marketa mektubunda, hayatın çok güzel olduğunu, iyimserliği öğrendiğini, derslerin çok iyi gittiğini ve bulunduğu ortamda sağlıklı bir ruh olduğunu yazmaktadır. Marketa'nın bu mektubuna içerleyen ve kendisini özlemediği için kızan Ludvik, sırf şaka olsun diye bir kartpostalın arkasına "İyimserlik, insanoğlunun afyonudur. Sağlıklı ruh aptallık kokar. Yaşasın Troçki!" yazar ve kıza gönderir. Oysa Ludvik'in sadece şaka olsun diye yazdığı bu birkaç cümle, onun başına büyük işler açacak, üniversiteden ve Komünist Parti'den kovulmasına sebep olacak, toplumdan dışlanacaktır. Yıllar sonra bir şans eseri, kendisini dışlayanlardan sıra dışı bir intikam alma fırsatı yakalayan Ludvik, hiç ummadığı bir sürprizle karşılaşacaktır.

Sıkı Denetlenen Trenler, kara mizahı, ayrıntıya önem atfedişi, mahcup ve şefkatli hümanizmiyle Çek Yeni Dalgası’nın ideal bir örneği olarak çıkar karşımıza. Jiri Menzel’in bu ilk uzun metrajlı filmi, tıpkı önceki filmlerinin çoğunda olduğu gibi, Çek romancı Bohumil Hrabal’ın metinlerinden uyarlamadır. Senaryoyu da beraber yazan bu ikilinin ilişkisi oldukça yakın ve dostanedir: Menzel, aldığı En iyi Yabancı Film Oscarı’nı tümüyle yazara atfederken, Hrabal’sa filmi, kendi orijinal metninden daha çok sevdiğini söyler.Utangaç, hassas genç bir delikanlının duygusal eğitiminin anlatıldığı hikâyenin ana damarını trenler oluşturur. Milo (iri gözleri, meraklı bakışlarıyla Buster Keaton’ı anımsatan Vaclav Neckar’ın canlandırdığı karakter) "tek bir yerde durmasını sağlayan ve ağır işlerden uzak tutan" yeni üniformasından, istasyon bekçiliği işinden gurur duyar. Ancak tatlı bir biletçi kıza tutkuyla âşık Milo, kendisini ona yaklaşmaktan alıkoyan çekingenliğinden ötürü umutsuzluk içindedir. Rol-modeli, alaycı ve uslanmaz kadın delisi Hubi-ka’ysa (Josef Somr), vaktini çaktırmadan kuralları delmeye ve karşısına çıkan her dişi yaratığı avlamaya ayırır.Şimdilerde aldatıcı bir biçimde işleniyor olsa da bu tema, hikâye, 2. Dünya Savaşı’nın son yıllarında durgun bir tren istasyonunda geçiyor olmasaydı, pek de ilginç olmazdı. Kaç yıldır devam ettiği halde önceleri pek de umursanmayan savaş, kademe kademe her şeye gölge etmeye, Milo’nun hikâyesine de trajedi ve karmaşıklık katmaya başlar. O güne kadar Çek sinemasınca işgal kuvvetlerine karşı kahramanca bir mücadele olarak çözümlenen bu dönem, filmde dolaylı ve ironik bir açıdan ele alınır. "Çoğu film, bilinçli bilinçsiz, savaşı çekici kılar," diyen Menzel’in amacı abartılı savaş mitini yapıçözüme uğratmaktır. Trenlerin kahramanlıklarla ilgisi yoktur: Hubi-ka’nın asıl derdi Direniş mücadelesine katkı vermek filan değil, cinsel arzularını tatmin etmekken, Milo’ysa tesadüfen oradadır. Ayrıca kimse de şeytanlaştırılmamıştır filmde: Evinden uzak kalmış, zihnen kayıp bir grup Alman askerinin yaptığı iş, faşist köpeklere destek vermek değil, bir tren dolusu güzel hemşireyi bakışlarıyla kesmektir. Çek Nazi işbirlikçisi Counselor Zednicek’se (Vlastimil Brodsly), cani bir yaratıktan ziyade, kendisine eşlik eden alaycı, Wagner gösterişçiliğini tiye alan müziğiyle, bir budaladan başka bir şey değildir. Çekoslovakya üzerindeki Sovyet hakimiyetine çok ciddi yer verilmiş değildir gerçi ama, o dönemde filmi izleyen yerli sinemaseverlerin böyle bir çıkarsama yapmış olduklarını rahatlıkla söyleyebiliriz.İtaatsizlik göstergesi gülümsemesi ve saygısızlık belirtisi sessizliğiyle Çek zekâsını kendisinde cisimleştiren İyi Asker Svejk karakterinin etkisi, asla, Wehrmacht’ın sınırlardan geri çekilişimi zafer göstergesi parlak bir taktik ürünü olarak yorumlayan Zednicek’e, istasyon personelinin ifadesiz suratlarla karşılık vermesi kadar şiddetli değildir. Aynen Hasek’in klasik romanı gibi Sıkı Denetlenen Trenler de güldürü, trajedi ve maskaralığı erotizmle taşlamayı; doğallıkla absürdlüğü hayli nefret uyandırıcı bir tuhaflıkla, büyüleyici bir biçimde birbirine karıştırır. Hrabal sağ olsun;...