Nagisa Ōshima

Kyoto’da doğan Oşima doğduğu kentin üniversitesinde hukuk ve tarih okudu. 1955 yılında Shochiku adlı prodüksiyon şirketinde reji asistanlığıyla sinema kariyerini başlattı ve aynı zamanda senaryo da yazdı. 1959’da ilk uzun metrajlı filmi olan Ai to Kibo no Maşi’yi (Aşk ve Umut Kenti) gerçekleştirdi.

1959’dan Sonra: Gangster Filmi Varyasyonları 50’li yılların sonuyla 60’lı yılların başında Japon sinema piyasası, büyük şehirlerde giderek artan suçluluğun bir yansıması olarak, gangster filmi akınına uğradı. Her ne kadar Oshima’nın ilk filmlerinden bazıları bu türden sayılıyorsa da, kahramanlarının daha çok genç olması ve sosyal/eleştirel ve siyasi görüşleriyle standart yapımlardan farklıydı. Mesela Seişun Zankoku Monogatari (Gençliğin Acımasız Öyküleri, 1960) filminde proletarya sınıfından bir üniversite öğrencisi parasal sıkıntılar nedeniyle kendini suçluların arasında bulur ve düzenli bir yaşama dönmek isteyince bunu hayatıyla öder.

1960: Siyasetin Yolları Oşima, Japon öğrenci hareketini ve çeşitli ideolojik akımlarını eleştirel bir biçimde yansıtan Nihon no Yoru to Kiri (Japonya’da Gece ve Sis, 1960) ile iddialı bir projeyi işlemeye cesaret etti. Birkaç defa gösterildikten sonra gösterimden alınan bu film yüzünden, Oşima’nın Shochiku şirketiyle arası bozuldu. Oşima bundan böyle serbest yönetmenlik yaptı ve 1965’te kendi prodüksiyon şirketini kurdu.

1968’den Sonra: Batı’daki Yankılar 60’lı yılların ortasında Oshima müthiş bir üretkenlik sergilemeye başladı. En yeni tarihi gelişmelerin ve toplumsal normların radikal bir eleştirmeni olarak kendisine isim yaptı. Bu arada geleneksel olmayan oyun biçimlerini yeğledi ve değişen zaman ile konu düzeyleriyle olduğu kadar gerçeği şaşırtıcı bir biçimde çarpıtarak (örneğin film içinde film göstermek suretiyle) değişik deneyimlere girişti. Çok sayıda film üretti, ancak bunların pek küçük bir bölümü Batı’ya ulaşabildi. Avrupa ancak 60’lı yılların sonunda Oşima’yı fark etmeye başladı. Avrupa’nın dikkatini Koşikei (îpe Çekme, 1968) adlı filmiyle çekti. Oshima bu filmde Japonya’da ezilen Koreli azınlıkları ele aldı. Burada R. adlı Koreli erkek cinayet suçundan idama mahkûm edilir fakat başarısız bir infaz denemesi sonucu hafızasını kaybeder. Bunun üzerine adliyeciler mahkûma önceleri bir oyunla, sonraysa ciddi olarak, işlediği suçları gösterirler. Oshima bu filmiyle değişik gerçeklerden oluşmuş estetik cesur bir kaleydoskop oluşturabildiği gibi, idam cezasına ve bürokratik emperyalist devlete karşı inandırıcı bir suçlama ortaya koyabildi.

Şonen (Küçük Oğlan, 1969) yitik bir çocukluğun otantik bir incelemesidir. Gişiki (Tören, 1971) adlı filmindeyse, Oshima sadece dini kurallara uygun bayramlarla ve davranış biçimleriyle bir arada tutulan, ataerkil bir ailenin portresini çizdi. Bu filmle aynı zamanda gelenekleri içinde donup kalmış bir Japonya’nın tablosunu sundu.

Niatsu no Imoto (Yaz için Küçük Bir Kızkardeş, 1972) filminden sonra Oshima da, Japon sinemasının 70’li yılların ortasında içine girdiği krizin kurbanı oldu. 1976’ya kadar iş yapamadı ve ancak televizyon için çalıştı.

1976: Sinema Tarihinde Skandal Şinjuku Dorobo Nikki (Şinjuku Hırsızının Günlüğü, 1969) filmi bir çifti örnek alarak cinsel tatminsizlikleri yenmenin mümkün olduğunu gösterdiyse de bir Japon-Fransız ortak yapımı olan Ai no Corrida (Duyular İmparatorluğu, 1976) cinselliğin yıkıcı yönünü ön plana çıkardı. Oshima burada 30’lu yıllarda gerçekten yaşanmış olan bir olaydan yola çıkarak, şehvet ile ölüm dürtüsünün giderek örtüştüğü ve erkek için idiş edilmekle ve iple boğulmakla son bulan, coşkusu gittikçe artan bir aşk ilişkisinin gelişmesini anlattı. Sahnelerin çok açık olması yüzünden bu film po…grafik bir yapıt olarak değerlendirildi. 1977 Berlin Sinema Şenliğinde gösterilen bu filme savcılık tarafından el konuldu ve ancak Federal Mahkemenin kararından sonra serbest bırakıldı. Bu, Uluslararası Film Festivali tarihinde o güne kadar hiç görülmemiş resmi bir sansür olayıdır.

1982’den Sonra: Uluslararası Arenadan Çekilmesi Oshima 80’li yılların başlamasıyla uluslararası arenada hemen hemen hiç görünmedi. İkinci Dünya Savaşı’nda bir İngiliz subayı ile bir Japon esir kampı komutanı arasındaki tartışmayı konu alan Furyo-Merry Christmas Mr. Lawrence (Furyo-Mutlu Noeller Bay Lawrence, 1982), Oshima’nın, eleştirmenlerin ve seyircinin ilgisini çeken son filmi oldu. Oshima Max mon amour’dan (Max Aşkım, 1986) sonra 1994’te de Japon sinemasının 100 yılını anlatan bir film çekti.

  1. Gohatto
    Tüm Bilgiler
    Gohatto Dram, Tarih 
    Türkçe Altyazı
    Japonya'nın Shogun döneminde geçen bu film, genç savaşçıların kılıç dövüşü eğitimi aldığı bir samuray yerleşkesindeki hayata bakıyor. Eğitim odasında, hepsi Sozaburo Kano adlı yakışıklı bir genç samurayın etrafında dönen bir dizi kişilerarası çatışma yaşanıyor. Okulun sert öğretmeni müdahale etmeyi veya Kano'nun kendi yoluna karar vermesine izin vermeyi seçebilir.
    • 1999
    • Japonya
    • IMDb 6.8
    • 225
    • 0
    Seishun Zankoku Monogatari
    Tüm Bilgiler
    Seishun Zankoku Monogatari Dram, Suç 
    Türkçe Altyazı
    Nagisa Oshima'nın yönettiği ve dönemi için oldukça cesur sayılabilecek tarzda bir film olan Seishun Zankoku Monogatari (Cruel Story of Youth) - Gençliğin Acımasız Öyküsü, otostop çeken bir kıza tecavüz etmeye çalışan adamın elinden kızı kurtaran gençle kız arasındaki, zaman zaman şiddet dolu, zaman zaman tutkulu bir ilişkiyi konu ediniyor.
    • 1960
    • Japonya
    • IMDb 6.9
    • 269
    • 0
    Hakuchu No Torima
    Tüm Bilgiler
    Hakuchu No Torima Dram, Suç 
    Türkçe Altyazı
    "Öğle Üzeri Şiddet", korkunç bir cinayet ve tecavüz çılgınlığını çevreleyen tuhaf koşullarla ilgilidir. Bir bükülme ile film, şiddet uygulayan adamı koruyan iki kadın - karısı ve eski bir kurban - hakkında olduğu kadar onun hakkında da. İki binden fazla kesme ve çok sayıda yaratıcı geniş ekran kompozisyon içeren bu harika parçalanmış karakter çalışması, suç ve toplumsal çürümenin büyüleyici bir araştırması.
    • 1966
    • Japonya
    • IMDb 7,1
    • 228
    • 0
    Koshikei
    Tüm Bilgiler
    Koshikei Dram, Komedi 
    Türkçe Altyazı
    1960'ların Japon Yeni Dalgası'nın etkili bir figürü olan dahi provokatör Nagisa Oshima, en şaşırtıcı siyasi açıklamalarından birini zorlayıcı zifiri kara hicivle yaptı. Bu ürkütücü komedide, Koreli bir adam Japonya'da ölüm cezasına çarptırılır, ancak infazından sağ kurtulur ve yetkilileri bundan sonra ne yapacakları konusunda paniğe sürükler. Hem rahatsız edici hem de garip bir şekilde eğlenceli olan Oshima'nın sürekli şaşırtıcı olan filmi, hem ölüm cezasının hem de ülkesindeki Koreli göçmenlere yönelik muamelenin yıkıcı ve gerçeküstü bir iddianamesi.
    • 1968
    • Japonya
    • IMDb 7.459
    • 205
    • 0
    Shônen
    Tüm Bilgiler
    Shônen Dram, Suç 
    Türkçe Altyazı
    Gerçek bir hadiseden yola çıkarak senaryolaştırılan Shônen (Boy) filminde; bir trafik kazası sonrasında yüklüce bir tazminat alan bir kadın, küçük bir yaralanma sonrası aldığı bu paranın cazibesine kapılır. Sonrasında genç oğlunu kullanarak, basit kazalar tertipleyerek ciddi yaralanmalar olmuş gibi göstermek ve tazminat almak için kullanmaya başlayacaktır...
    • 1969
    • Japonya
    • IMDb 7.5
    • 206
    • 0
    Gishiki
    Tüm Bilgiler
    Gishiki Dram, Komedi 
    Türkçe Altyazı
    Oshima'nın Sakurada klanının kararsız hayatta kalan varisine odaklanan hakim destanı, militarist Japonya'nın birkaç on yıl boyunca yükselişini ve düşüşünü izlemek için geleneksel ailenin ritüellerini ve mikro kozmosunu kullanıyor.
    • 1971
    • Japonya
    • IMDb 7,3
    • 199
    • 0
    Merry Christmas Mr. Lawrence
    Tüm Bilgiler
    Merry Christmas Mr. Lawrence Dram, Savaş 
    Türkçe Altyazı
    II. Dünya Savaşı sırasında bir Japon esir kampında geçen film, Japon subaylarla İngiliz esirler arasında yaşanan gerilim dolu günleri anlatıyor. Savaş karşıtı olduğu kadar insan ve toplum psikolojisinin derinlerine inen filmin kadrosunda David Bowie ve Takeshi Kitano gibi iki efsane yer alıyor.
    • 1983
    • İngiltere,Japonya,Yeni Zellanda
    • IMDb 7.2
    • 282
    • 0
    Ai No Korida +18
    Tüm Bilgiler
    Ai No Korida Dram, Romantik 
    Türkçe Altyazı
    Genç bir fahişe çalıştığı genelevin sahibinin sevgilisi ile beraber olur. Cinsel zevki ilk kez tadar. Tabii aşk/saplantı tarzı bir duygu da gelişir bu iki insanın arasında. Sonunda çift evlenmeye karar verir. Buna karşın kız erkeğini elinden kaçırma korkusu ile onu sürekli iğdiş etmekle tehdit etmektedir * Gelmiş geçmiş en sert ve tartışmalı filmlerden biri. Arızalı bir aşk öyküsünü (hem de ne arızalı!), zaman zaman pornografinin sınırlarında dolaşarak (birleşmelerin yakın plan gösterilmesi gibi), ama asla söylendiği gibi kaba bir pornoya dönüşmeden, Oshimanın üslupçu ve estetiksel tavrıyla anlatıldığı bir film. Zamanında feci yaygara koparmış bu filmi izlemek sabır ve güç istiyor, karakterlerin gece-gündüz sevişmeleri bir süre sonra izleyeni yoruyor. Ama film zaten başkarakterin bu hastalıklı ve doyumsuz tutkusunu anlattığı için filmin bu tercihi lehine oluyor...
    • 1976
    • Fransa,Japonya
    • IMDb 6,7
    • 210
    • 0
    Ai No Borei +18
    Tüm Bilgiler
    Ai No Borei Dram, Korku 
    Türkçe Altyazı
    Genç bir adamın yaşlı bir kadınla ilişkisi var. Kocasını çok kıskanır ve onu öldürmeleri gerektiğine karar verir. Bir gece koca içkisini bol bol içtikten ve yatağa girdikten sonra onu boğarlar ve cesedini bir kuyuya atarlar. Herhangi bir şüpheyi önlemek için kocasının çalışmak için Tokyo'ya gittiğini iddia ediyor. Üç yıl boyunca karısı ve sevgilisi gizlice görüşür. Sonunda şüpheler çok güçlenir ve insanlar dedikodu yapmaya başlar. Daha da kötüsü, kocasının hayaleti onu rahatsız etmeye başlar ve kanun, kocasının ortadan kaybolmasını araştırmak için gelir.
    • 1978
    • Fransa,Japonya
    • IMDb 7
    • 245
    • 0
Nagisa Ōshima Haberleri
7 Şubat 2021'de hayatını kaybeden Moufida Tlatli Arap dünyasının en önemli kadın sinemacılarından biriydi. Uzun ve verimli bir kurguculuk kariyerinin ardından imza attığı ilk filmi Sarayın Sessizliği’nden itibaren hep kadınların kıstırılmışlığına dair incelikli öyküler anlattı.
  •   43
  •   0
Yazımıza hemen Yoshida’nın hayatı, kariyeri ve sineması üzerine bir şeyler karalamaya başlamadan önce aslında merak edilen soruya cevap vermek doğru olacaktır. Çok büyük bir ihtimalle bugüne kadar adını dahi duymadığınız bir yönetmenle ilgili böylesine geniş çaplı bir yazıyla karşılaşınca haliyle yönetmenin kim olduğunu merak ediyorsunuzdur. Ama bir yerden sonra esas merak edilen şey neden bu yönetmeni yazımıza konu olarak seçtiğimiz. İlk olarak söyleyebileceğim şey aslında Yoshida’nın, adı sinema tarihinde sıklıkla geçmesi gereken biri olmasına karşın bu derece unutulmuş olmasına duyulan üzüntüdür. Çünkü yönetmenin ortaya çıkardığı işler ve sinemaya yaklaşımı bakımından eksiksiz bir usta ve de dahi olduğunu çok net bir şekilde söyleyebilirim. Bir diğer söyleyebileceğim şey de yönetmenle ilgili sadece Türkçe’de değil özellikle bu konuda oldukça geniş bir arşive sahip Fransızca ve İngilizce dillerinde yayın yapan mecralarda da herhangi bir derli toplu bilginin bulunmuyor olması. Elbette bu bizlere yazıyı hazırlarken çok büyük zorluklar olarak geri döndü. Ama her şeyden öte yönetmeni seçmemizdeki en önemli faktör Yoshida’nın yıllar önce temellerini attığı sinemasal kuramı bugün yeniden dillendirmeyi ve üzerine düşünmeyi istememizdir.
  •   292
  •   0