Polonyalı sinema yönetmeni, senarist, şair ve oyuncu. Avangart sinema tarzı, deneysel anlatıları ve sınır tanımayan yönetmenlik kariyeriyle tanınır. Polonya sinemasının önemli isimlerinden biri olan Skolimowski, aynı zamanda uluslararası projeleriyle de dikkat çeker.
---
## **Hayatı ve Kariyeri**
- **5 Mayıs 1938**'de Polonya'nın Łódź kentinde doğdu.
- **Varşova Üniversitesi**'nde etnoloji ve folklor eğitimi aldı, daha sonra **Łódź Film Okulu**'na (PWSFTviT) devam etti.
- **1960'larda** Polonya Yeni Dalgası'nın (*Polska Nowa Fala*) öncülerinden oldu.
- **Roman Polanski** ile senaryo çalışmaları yaptı (*Knife in the Water*, 1962).
- **1967'de** *Le Départ* ile Berlin Film Festivali'nde **Altın Ayı** ödülünü kazandı.
- **1980'lerde** politik sebeplerle Polonya'dan ayrılarak Batı'da çalıştı (ABD, İngiltere, Almanya).
- **1990'larda** sinemaya ara verdi, resim ve şiirle ilgilendi.
- **2000'lerde** sinemaya geri dönüş yaptı ve **2010 sonrasında** yeniden eleştirmenlerce övgü alan filmler çekti.
---
## **Önemli Filmleri**
### **Polonya Dönemi (1960'lar - 1970'ler)**
- **Rysopis** (*Identification Marks: None*, 1964) – Yarı otobiyografik bir film.
- **Walkover** (1965) – Varoluşçu temalar içeren bir yapım.
- **Bariera** (*Barrier*, 1966) – Absürt ve sembolik bir anlatı.
- **Le Départ** (1967, Belçika) – Berlin Film Festivali'nde **Altın Ayı** kazandı.
- **Deep End** (1970, İngiltere/Almanya) – Kült statüsü kazanan bir gençlik filmi.
### **Sürgün ve Uluslararası Dönemi (1980'ler - 1990'lar)**
- **Moonlighting** (1982, İngiltere) – **Jeremy Irons**'ın oynadığı politik bir dram.
- **The Lightship** (1985, ABD) – **Klaus Maria Brandauer** ve **Robert Duvall**'lı bir gerilim.
- **Torrents of Spring** (1989, İtalya/Fransa) – **Timothy Hutton** ve **Nastassja Kinski**'li bir aşk hikâyesi.
### **2000'ler ve Sonrası (Sinemaya Dönüş)**
- **Four Nights with Anna** (*Cztery noce z Anną*, 2008) – Melankolik bir suç hikâyesi.
- **Essential Killing** (2010) – **Vincent Gallo**'nun oynadığı, diyalogsuz bir savaş karşıtı film.
- **11 Minutes** (*11 minut*, 2015) – Çoklu anlatı yapısına sahip bir gerilim.
- **EO** (2022) – **Robert Bresson**'un *Au Hasard Balthazar*'ına saygı duruşu niteliğindeki bu film, **2022 Cannes Film Festivali**'nde **Jüri Ödülü** kazandı ve **Oscar adayı** oldu.
---
## **Sinema Tarzı ve Etkisi**
- **Deneysel ve avangart** anlatılar kullanır.
- **Varoluşçu ve bireyin yalnızlığı** temalarını işler.
- **Görsel şiirsellik** ve **sembolizm** öne çıkar.
- **Polonya Yeni Dalgası**'nın en özgün isimlerindendir.
- **Uluslararası sinemada** farklı türlerde başarılı olmuştur.
---
## **Oyuncu Olarak Yer Aldığı Bazı Yapımlar**
- **The Avengers** (1998) – Rus ajan rolünde.
- **Eastern Promises** (2007, David Cronenberg) – **Stefan** rolünde.
- **The Killing of a Sacred Deer** (2017, Yorgos Lanthimos) – Küçük bir rolde.
Jerzy Skolimowski, sinema tarihinin en **yenilikçi ve sıra dışı** yönetmenlerinden biridir. **EO** (2022) ile geç döneminde bile ne kadar üretken ve etkileyici olabildiğini kanıtlamıştır.