Ján Kadár
Macar asıllı Çekoslovak film yönetmeni ve senarist. Çekoslovak sinemasının önemli isimlerinden biri olan Kadár, en çok **Elmar Klos** ile yaptığı işbirlikleriyle tanınır. Filmleri genellikle **insanlık durumu, ahlaki ikilemler ve politik baskı** temalarını işler.
---
## **Hayatı ve Kariyeri**
- **1 Nisan 1918**'de Macaristan'ın Budapeşte kentinde doğdu.
- **1938**'de Prag'a taşındı ve **FAMU** (Prag Film Akademisi) mezunu oldu.
- **II. Dünya Savaşı** sırasında bir süre Nazi toplama kampında tutuldu.
- **1950'ler ve 1960'larda** Elmar Klos ile ortak çalışmalar yaptı.
- **1965**'te Klos ile birlikte çektiği **Obchod na korze** (*The Shop on Main Street*) ile **En İyi Yabancı Film Oscar'ı** kazandı.
- **1968 Prag Baharı** sonrasında Çekoslovakya'dan ayrılarak ABD'ye yerleşti.
- **1 Haziran 1979**'da Los Angeles'ta öldü.
---
## **Önemli Filmleri**
### **Elmar Klos ile Ortak Yönettikleri**
- **Obchod na korze** (*The Shop on Main Street*, 1965)
- **Holokost** temasını işleyen bu film, bir Yahudi kadının dükkânını "Aryanlaştırmak"la görevli bir adamın vicdan muhasebesini anlatır.
- **Oscar kazanan ilk Çek filmi** oldu.
- **Smrt si říká Engelchen** (*Death Is Called Engelchen*, 1963)
- II. Dünya Savaşı sonrası partizanların mücadelesini konu alır.
- **Tři přání** (*Three Wishes*, 1958)
- Fantastik unsurlar içeren bir komedi.
### **ABD Dönemi Filmleri**
- **The Angel Levine** (1970) – **Zero Mostel** ve **Harry Belafonte**'nin oynadığı, Yahudi ve Afroamerikan kültürlerini buluşturan bir dram.
- **Lies My Father Told Me** (1975) – Kanada yapımı bir aile dramı.
---
## **Sinema Tarzı ve Etkisi**
- **Gerçekçi ve insani hikâyeler** anlatır.
- **Ahlaki çatışmalar** ve **politik baskı** temalarını işler.
- **Holokost ve savaş sonrası travmalar** üzerine odaklanır.
- **Çek Yeni Dalgası**'nın öncülerinden sayılır.
Ján Kadár, Çekoslovak sinemasının en önemli yönetmenlerinden biri olarak kabul edilir. Özellikle **The Shop on Main Street**, dünya sinema tarihinde bir başyapıttır.
-
Tüm BilgilerObchod na korze Criterion Collection, DramTürkçe AltyazıNazi işgali altındaki Çekoslovakya'da ufak bir kasabada, yaşlı, dul bir Yahudi kadına ait olan bir dükkan vardır. Rafları kutularla doludur; oysa savaş ve kıtlık kutuların içini çoktan boşaltmıştır. Günün birinde, kasabanın yerli faşist lideri, kayınbiraderi olan içe dönük, yoksul bir marangozu, dükkanı denetleyip karına el koymak üzere Yahudi kadının başına üstün ırktan denetçi yapar. Olup bitenleri anlayamamanın verdiği şaşkınlık içindeki kadın ile gerçeği sezen, ama siyasal gelişmelere omuz silkmekle yetinen marangoz arasındaki garip ilişki böyle başlar.Sağlayacağı maddi çıkar karşısında faşizmin aracı olmayı göze alan marangoz, ana caddedeki dükkanı ve dükkanın sahibi yarı sağır, yaşlı kadını tanıdıkça, kendisini yepyeni bir çatışmanın içinde bulur. Günlerini kadının eski mobilyalarını onarmakla ya da becerebildiği ölçüde ona yardım etmekle geçiren yoksul küçük adam, kadının saf ve doğal evreniyle faşizmin kendisini boyun eğmeye zorladığı yeni düzen arasında kaçınamadığı bir sorgulamaya sürüklenir. Faşist bir düzende olaylar geliştikçe sıradan insan için başkaları ile kendisi arasındaki çelişmeler de keskinleşir.- 1965
- Çekoslovakya
- IMDb 8.3
- 719
- 0
- 133
- 0
- 393
- 1
- 259
- 0
- 466
- 0