Ida Lupino

Ida Lupino (d. 4 Şubat 1918 – ö. 3 Ağustos 1995) İngiltere doğumlu Amerikalı sinema oyuncusu, yönetmen ve senarist. Bazı kaynaklarda doğum tarihi 1914 olarak geçen Lupino sinema ve televizyonda aktif olarak çalıştığı 1930'lu yıllardan 1970'li yıllara kadar geçen zamanda 104 filmde oynadı, 41 filmi yönetti, bazı filmlerin yapımcılığını üstlenirken 8 filme de senarist olarak imza attı. Bunlardan başka 7 filme de sesiyle katkıda bulundu ve bu filmlerde şarkı söyledi, piyano çaldı. Kadın sinemacıların öncüsü olarak anılan Ida Lupino, Yönetmenler Birliği'ne kabul edilen ikinci kadın yönetmen oldu.

Ida Lupino 4 Şubat 1918'da (bazı kaynaklara göre de 1914'te) İngiltere'nin başkenti Londra'nın Camberwell ilçesinde sanatçı bir ailede doğdu. Babası revü yıldızı ve aynı zamanda sinemada komedi filmlerinde rol alan Stanley Lupino'ydu, annesi ise yaşayan en hızlı Tap dansı sanatçısı olarak tanınıyordu. 10 yaşındayken sahneye çıktı, 13 yaşında Kraliyet Dramatik Sanatlar Akademisi 'ne girdi. Kuzeni aktör Lupino Lane'in de aralarında bulunduğu ailesinin sanatçı fertlerinin teşvikiyle sinemaya başladığında 15 yaşındaydı.

The Love Race (1931) ve Her First Affaire (1932) adlı filmlerdeki önemsiz rollerden sonra 25 Ağustos 1933'te 19 yaşındayken New York'a geldi. Burada da ufak tefek rollerde oynamayı sürdürdü. Bu filmlerden en dikkate değer olanı Peter Ibbetson'dı (1935). Platin rengine boyadığı saçları ile kendisine "İngiltere'nin Jean Harlow"'u dendi. İkinci sınıf rollerde yeteneği harcanırken Paramount'la olan kontratını yenilemeyerek bağımsız kalmayı tercih etti. Bu arada saçlarını tekrar eski rengine kavuşturdu. 1939'daki The Light That Failed filmine gelinceye kadar iyi bir rolde oynama fırsatını bulamadı.

Bu dönemde, kaderin yanlış tarafa ittiği sert karakterli ama sempatik kadınları ve Femme fatale'leri canlandırdı. They Drive by Night (1940), The Sea Wolf (1941), High Sierra (1941) ve The Hard Way'deki (1943) rolleriyle göz doldurdu. High Sierra'da başrolü paylaştığı Humphrey Bogart o tarihte henüz star olmadığı için Ida Lupino'nun adı afişlerde başa yazıldı. 1940'lı yıllarda daha çok B film'lerde rol aldığı için kendisine "B Filmlerinin kraliçesi" de dendi. 1943'te "The Hard Way"'deki Mrs. Helen Chernen rolüyle "New York Film Eleştirmenleri Birliği"'nin "En İyi Kadın Oyuncu" ödülünü aldı. 1940'lı yıllar boyunca ganster filmlerinde oynarken bu türün en önemli filmlerini yapan Warner Bros.'la anlaşması vardı, 1947'de bu şirketle olan anlaşmasını da yenilemedi ve tekrar bağımsız kaldı.

1948'de kocasıyla birlikte kurdukları The Filmmakers adlı şirket için çalışırken Not Wanted filminin yönetmeninin kalp krizi geçirmesi üzerine yönetmenliğe de başladı. 1956 yılında hem yönetmen hem de oyuncu olarak televizyona geçiş yaptı ve The Untouchables (Dokunulmazlar), The Fugitive (Kaçak) ve Bewitched (Tatlı Cadı) gibi dizilerin bazı bölümlerini yönetti ve aralarında Bonanza (Doludizgin), Columbo (Komiser Columbo) ve Charlie's Angels (Çarli'nin Melekleri)'nin de olduğu birçok dizide konuk oyuncu oldu. En son 1978 tarihinde bir filmde rol aldıktan sonra emekliye ayrıldı.

3 Ağustos 1995 tarihinde Los Angeles, Kaliforniya'da geçirdiği inme sonucunda hayatını kaybetti. Notlar

  1. The Hitch-Hiker
    Tüm Bilgiler
    The Hitch-Hiker Dram, Film-Noir 
    Türkçe Altyazı
    İki arkadaş Roy Collins ve Gilbert Bowen balık tutmak için Meksika’ya doğru yolculuğa çıkarlar. Gece yolda otostop çeken bir adamı arabalarına alırlar. Bu adam, polislerin her yerde aradığı katil Emmett Myers’tır. Myers, elindeki silahıyla arabanın arka koltuğunu mesken edinir ve bu iki arkadaşı da kaçış planına rehine olarak ortak edince yolculuk tehlikeli bir hal alır.
    • 1953
    • ABD
    • IMDb 6.9
    • 281
    • 0
    Outrage
    Tüm Bilgiler
    Outrage Dram, Suç 
    Türkçe Altyazı
    1950 yapımı Outrage, nişanlanmış genç bir kadının, çalıştığı işten eve dönerken tecavüze uğramasını ve hayatının alt üst olmasını konu ediniyor.
    • 1950
    • ABD
    • IMDb 6.8
    • 252
    • 0
    On Dangerous Ground
    Tüm Bilgiler
    On Dangerous Ground Dram, Film-Noir 
    Türkçe Altyazı
    Şehirde görev yapan sert polis memuru Jim Wilson şüphelilere kaba davrandığı ve yeri geldiğinde onları tekme-tokat dövdüğü için şef Brawley tarafından birkaç defa ikaz edilir... Onun bu kaba davranışları teşkilatın imajını da zedeler… Fakat, kendini bu konuda frenleyemeyen Jim, sonunda amiri tarafından bu görevden alınır. Bu sefer, karlı bir taşrada, bir cinayet dosyasını çözmeye yardımcı olmak yeni bir göreve atanır. Jim Wilson, kendini bu yeni görevinde oldukça dramatik bir olayın içinde bulacaktır.
    • 1951
    • ABD
    • IMDb 7,2
    • 350
    • 0
Ida Lupino Haberleri
BBC Culture, farklı ülkelerden sinema yazarlarının oylarıyla belirlenen Kadın Yönetmenler Tarafından Yönetilen En İyi 100 Film listesinin tamamını açıkladı. Listenin ilk sırasında Jane Campion’ın başyapıtı Piyano (1993) yer alıyor, bir başka usta Agnès Varda tam 6 filmiyle listede adını en çok gördüğümüz isim olurken, 5’ten 7’ye Cléo (1962) da listenin ikinci sırasında dikkat çekiyor. Kathryn Bigelow 5; Claire Denis, Lynne Ramsay ve Sofia Coppola 4’er; Jane Campion, Chantal Akerman, Lucrecia Martel ve Andrea Arnold ise 3’er filmle listede öne çıkan yönetmenler.
  •   134
  •   0