Hou sineması, ticari geçmiş (1975-1982), yeni sinema (1983-1988) ve uluslararası auteur olmak üzere üç bölümde incelenebilir. Bu sınıflama, Hou’nun şiirselliğinin ve politik yaklaşımının net kronolojik bir çerçevede anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Yönetmenin filmografisi, birbirinden ayrılır gibi görünen ancak birbirlerini tamamlayan özenli çalışmalardan oluşmuştur: Filmlerin her biri, bütün amacı, modern Tayvan tarihindeki sayısız travmayı ve karmaşayı açığa çıkarmak, incelemek, araştırmak olan, estetik bir projenin parçasıdır. Bu estetik akış ve özümseme içinde, tarih boyunca, sömürgeciliğe, şiddetli baskılara ve ideolojik çatışmalara tabi tutulan bir ülkeye yöneltilen derin bir duyarlılık mevcuttur. Sırasıyla Alman, İspanyol, Japon ve Çin egemenliğinde kalan Tayvan, bir dizi etkiler yumağı içinde, politikaları, filozofileri, sanatsal geleneği ve ulusal kimliği açısından parçalanmış bir portre çizer.

Bu nedenle, Hou filmleri, Avrupa fantastik geleneği ve tiyatro sanatından devralınan tüm sinematik unsurları sorgulayan bir tavır sergiler. Hou sinemasında, kendi jenerasyonundaki beşinci nesil yönetmenlerden çok, 20’lerin ve 30’ların Fritz Lang, F. W. Murnau, Carl Dreyer gibi formalist mucitlerinden etkiler yanında, 50 lerde Fransa dışına taşarak Amerika, İtalya ve Japonya ‘da etki gösteren Fransız Yeni Dalga’sının izlerine rastlamak da mümkündür. Hou’nun kesintisiz çekimlerle süslediği, dalgın, mesafeli planlarla, tesadüfilikle, şimdiki zaman algısıyla oynayan kurgusuyla tanımladığı estetik anlayışı, güçlü gözlemleme gücü, hayata karşı olumlu yaklaşımıyla birleştiğinde, çarpık bir şiirsellik ortaya çıkar.

Bu nedenle, Hou’nun estetiğini, 1980’lerde ortaya çıkan Tayvan Yeni Dalgası bağlamında ele almamız doğru olacaktır. Hou ve akranları, en önemlisi Edward Yang, romantik temalı adaptasyonlar ve ‘sağlıklı gerçekçilik’e yönelen bir film kültürünü miras aldılar; ki bunlar, adanın tarım toplumundan endüstriyel kapitalist topluma geçişini kolaylaştırmak için tasarlanmış devlet destekli melodramlardı. Yeni Sinema, Tayvan’ın tarihi ve kimliği ile daha yoğun bir özdeşleşme  yaratmak istediğinden, Japon sömürgeciliği yılları (1896-1945), Kuomintang (KMT) Milliyetçi rejiminin karanlık zamanları gibi konular ön planda tutuldu. Yönetmenler aynı zamanda, yurt içi pazarı baskılayan ve seyirciyi sosyal kaygılardan uzaklaştıran Hong Kong aksiyon geleneğinden de ayrılmak istediler. Hiç şüphesiz; diğer akımların yanında, İtalyan Neo-Realizmi’nden de ilham alarak, dış çekimlere, gündelik hayata, aktör olmayan oyuncu ve yöresel lehçe kullanımına, kısaca realizmin tüm önemli öğelerine ağırlık verdiler.

Hou Hsiao-Hsien filmleri, büyük ölçüde Truffaut’nun eserlerini hatırlatır. Yönetmen, erken filmlerinde de olduğu gibi çok bilinen Fengkuei’li Çocuklar (1983), Yaşama Zamanı Ölme Zamanı (1985), Dust in the Wind (1986), Nil’in Kızları (1987) gibi filmlerde de, çoğunlukla kendi kişisel hatıralarından esinlenmiştir. Bu reşit olma (kişisel değişim) hikayeleri, dolambaçlı, yavaş, gösterişten uzak bir tonda ilerler; gençlik ve çocukluk temalarına odaklanır. Bu filmlerde,baba figürleri, tarihsel bir kısırlaşmayı temsil eder. Fengkuei’li Çocuklar’da akılsız bir zombi, Yaşama Zamanı Ölme Zamanı’nda hareketsiz ve konuşmayan bir heykel, Dust in the Wind’de sessiz ve mütevazi biri olarak karşımıza çıkarlar. Hou filmlerinde baba figürlerinin ‘eksikliği’ Avrupalı psikanalitik anlatım modelleriyle benzeşmez; ancak, aile tarihinin tarihsel şiddetle kesintiye uğramasına işaret eder. Kahramanlar yetişkinliğe adım attıklarında, kendilerine tahammül edemeyen ve artık dahil olmadıkları bir dünyayla yüzleşirler.

......................

devamı için;

https://www.sosyalbilimler.org/travmanin-gorsellestirilmesi-hou-hsiao-hsien-sinemasi/

Zeynep Şenel Gencer

Sosyal Bilimler Platformu, Sinema Editörü

z.s.gencer@sosyalbilimler.org

Kaynakça

Hu, Jubin. Projecting a Nation: Chinese Cinema Before 1949. HK: Hong Kong University Press, 2003.

Kaplan, Ann E. and Wang Ban, eds. Trauma and Cinema: Cross-cultural Explorations. HK: HK University Press, 2004.

Berry, Michael”Words and Images: A Conversation with Hou Hsiao-hsien and Chu T’ien-wen.” Positions: East Asia Cultures Critique, vol. 11, no. 3, pp. 675-716, Winter 2003

Burnett, Colin,”Parametric Narration and Optical Transition Devices: Hou Hsiao-hsien and Chiao, Peggy,Robert Bresson in Comparison.” Senses of Cinema: An Online Film Journal Devoted to the Serious and Eclectic Discussion of Cinema, vol. 33, pp. (no pagination), Fall 2004