Yugoslavya İç Savaşı sonrası bu ülkelerde yaşanan travmalara, en iyi sinema eserlerinde tanık olabiliriz. Bunlardan bir örnek de, Yugoslavya İç Savaşı’nın son günlerinin yaşandığı Belgrad’ın durumunu anlatan “Rane” (Yara) filmidir.Yugoslavya’nın çöküş ve yozlaşma sürecini, iki genç arkadaşın -Svaba ve Pinki- sokaklardan mafya dünyasına uzanan hayat hikâyeleri üzerinden anlatan Yara; Sırp halkının savaş zamanında içinde bulunduğu ruhsal durumu tüm çıplaklığıyla ortaya koyuyor. İlk filmi olan Yara’da harika bir performans sergileyen Dusan Pekic; Kosova Savaşı sırasında, 2000 yılında aşırı dozdan hayatını kaybediyor.

Bir Sırp mühendis olan Luka, 1992de Bosnaya gelir. Yanında opera şarkıcısı olma hayalleri taşıyan karısı Jadranka ve oğlu Milos vardır. Tanrının unuttuğu bir yerdeki küçük bir köye yerleşen Luka kısa bir süre sonra patlayarak Balkanları cehenneme çevirecek olan savaştan habersiz hayal kurmakta, planlar yapmaktadır. İyimser mizacından aldığı şevkle, bölgeyi turistik olarak kalkındıracak olan tren yolu inşasına başlar. Giderek yaklaşan savaş söylentilerine kulağını tıkar. Gelin görün ki savaş çıkıp oğlu askere alınır, karısı da bir müzisyenin koynuna girip kaçıverir. Lukanın hayatı görmek istemediği savaş ve çatışmayla kaplanmaya başladığında hayat karşısına Müslüman bir kadın olan Sabahoyu çıkarır. Ve herşey değişir! * Çingeneler Zamanı, Arizona Dream gibi unutulmaz filmlerde imzası olan Balkanların prensi Kusturica bu son filmiyle 2004 Cannes seçkisinde yer alıyor. Bir kere daha komedi ile dramı, kahkaha ile müziği birbirine katıyor.

Yönetmen Goran Markovic'in kendi çocukluk anılarından yansımalar içeren Tito i Ja (Tito and I) - Tito ve Ben, Tito Yugoslavya'sının sakin günlerinde, 1950’li yıllarda geçiyor. Filmin başında Zoran adlı 10 yaşındaki tonton bir çocuğun aile yaşamını bütün ayrıntılarıyla izliyor, ardından ülkenin kırsal kesiminde uzun bir yolculuğa çıkıyoruz. Zoran, Tito’yu ‘anne babasından bile daha çok’ sevdiğini anlatan şiiri sayesinde, gözüne kestirdiği kızın da katılacağı yarışmayı kazanmış ve Mareşal’in memleketi Kumroveç’e gidecek yürüyüş ekibine seçilmiştir. Ne var ki, ekibin başında düzen-nizam düşkünlüğüyle Stalin’e bile rahmet okutan bir öğretmen vardır...Goran Markoviç, tıpkı Paskaljeviç, Kusturica ve Sdrjan Karanoviç gibi Yugoslav sinemasının ‘Çek Ekolü’nden geliyor; yani Prag’daki ünlü sinema okulu FAMU’da yetişenler arasından. Filmlerinde ülkelerine belli bir mesafeden bakmaya çalışan sinemacıların, daha çok buradan mezun olanlar arasından çıkması bir tesadüf değil. Nitekim Markoviç’in yapıtları, hep kendi toplumuna ve o toplumun bireylerine farklı açılardan tutulmuş birer ayna gibidir.Filmin çekimlerinin, Yugoslavya’da iç savaşın ilk kıvılcımlarının çaktığı döneme denk gelmesi ise kaderin garip bir cilvesi olarak kaldı. Miloseviç’e ve temsil ettiği şeylere en başından beri muhalif konumunu koruyan Markoviç, Tito ve Ben’i çektikten sonra, ülkesinin karanlık bir tünele girdiğine ve artık istediği gibi film çekemeyeceğine kanaat getirdi. Bu dönemde, düşlediklerini daha özgürce gerçekleştirebileceği tiyatroya yöneldi.